Hành tăm đặc sản gia vị Xứ Nghệ

---

Hành tăm gia vị không thể thiếu trong mỗxi gia đình người dân Xứ Nghệ

---

Hành tăm có tên khoa học là Allium schoenoprasum thuộc họ Hành. Thường được trồng nhiều tại các tỉnh miền Trung đặc biệt vùng Nghệ An và Hà Tĩnh.

Đây là loại thân cây thảo, gần giống với hành tây nhưng có kích thước nhỏ hơn. Thân hành (củ) có màu trắng, to bằng ngón tay út hoặc hạt ngô, được bao bọc bởi những vảy dai. Lá và cán hoa hình trụ rỗng, nhỏ. Cụm hoa có nhiều hoa, cuống ngắn.

---

Hành tăm có tác dụng gì?

---

Trong mỗi gia đình người dân Xứ Nghệ gia vị không thể thiếu đó là hành tăm, hầu như nhà nào cũng có 1 -2 kg để trong nhà dung dần.

Người dân Xứ Nghệ không quen dùng hành tím thay gai vị cho hành tăm, chỉ trừ khi hành tăm không có hoặc có những năm đắt quá không mua dung. Những gia đình nông thôn Xứ Nghệ nhà nào cũng dành 1 khoảng đất nhỏ để trồng loại cây gia vị này.

Hầu như hành tăm ở Xứ Nghệ người dân tự cung tự cấp ở vùng nông thôn. Hiện nay có 1 số hợp tác xã hình thành trồng hành tăm quy mô lớn tại huyện Nghi Lộc đủ tiêu chuẩn chứng nhận VietGap

Hành tăm không chỉ đơn thuần là loại gia vị giúp tăng thêm phần hấp dẫn độc đáo cho món ăn mà trong Đông y mà loại gia vị này còn được đánh giá như một loại dược liệu, với vai trò hỗ trợ nhiều căn bệnh vô cùng hiệu quả.

---

Công dụng trong điều trị bệnh

---

Theo Đông Y, hành tăm có vị cay, mùi hăng nồng, tính ấm. Có tác dụng giúp ấm tỳ vị, tiêu đờm, giảm ho, giảm ra mồ hôi, sát khuẩn, lợi tiểu, giải độc, trị cảm hàn, bí tiểu tiện, côn trùng cắn, ngộ độc chì.

Ngoài ra, nhiều nghiên cứu y khoa còn cho thấy, lá và củ hành tăm có chứa hợp chất lưu quỳnh (tinh dầu) giống như hành tỏi nhưng đặc biệt hơn vì có chất metylpentydisufid, pentyhydrodislfid, có nhiều silicium. Đặc biệt, ở lá hành tăm còn có nhiều chất tiền vitamin A, B, C.

---

Dùng làm thuốc trị bệnh trong một số trường hợp sau:

---

Dùng trị sổ mũi, nóng rét, đau đầu do thời tiết:

Dùng khoảng 20 hành giã nhuyễn cho vào cháo gạo tẻ, nấu chín, cho thêm 1 thìa giấm, ăn khi còn nóng.

Dùng trị ho:

Sử dụng củ hoặc lá hành tăm trộn chung với đường phèn hấp cơm hoặc hoặc chưng cách thủy, lấy nước uống.

Dùng chữa cảm:

Giã nát 10 củ Hành tăm, sau đó đem sắc lấy nước uống.

Dùng chữa phong hàn, sốt không ra mồ hôi, đau nhức người, nước tiểu trong, sợ lạnh:

Dùng Hành tăm và lá tía tô mỗi thứ từ 20 – 30gr, thái nhỏ nấu cháo ăn khi còn nóng. Sau đó đắp chăn nằm để cho ra mồ hôi.

Dùng chữa trướng bụng, bí tiểu:

Hành tăm giã nát, sau đó đem sao cho nóng, để hành vào trong túi đắp vùng bụng dưới (vùng bàng quang). Nếu hành tăm dùng cho trẻ nhỏ bị bí đái thì sử dụng khoảng 4gr giã dập, chưng cách thủy và cho trẻ uống nóng (bỏ bã).

Dùng chữa trị tiêu chảy:

Để chữa tiêu chảy, dùng vài củ hành và 10gr táo tây cho vào nồi sắc lấy nước uống.

Dùng trị chấn thương, phòng tụ máu:

Nhờ tác dụng kháng khuẩn nên Hành tăm được dùng để chữa chấn thương, tụ máu. Chỉ cần dùng hành tăm giã nát đun sôi lấy nước để rửa vết thương.

Dùng giải độc, tăng cường đề kháng:

Thường xuyên ăn Hành tăm sẽ có tác dụng phòng ngừa cảm, giúp đào thải các chất độc khỏi cơ thể. Với những người làm việc trong môi trường nhiều yếu tố độc hại (xăng dầu, nhựa, sơn…), thì việc ăn nhiều hành sẽ phát huy hiệu quả giải độc vô cùng tốt.

Một số tài liệu khác có nhắc đến công dụng của Hành tăm trong việc điều trị một số bệnh như:

Hành tăm trị rắn độc và sâu bọ cắn, bị trúng gió, lòi dom, thổ tả nguy cấp, tai biến mạch máu não, viêm tuyến vú… nhưng với những trường hợp này nên tìm hiểu kỹ trước khi áp dụng để có được hiệu quả trị liệu tốt nhất.

---

Dùng làm gia vị trong ẩm thực

---

Ngoài là vị thuốc quý, loại cây này còn được dùng kết hợp với các món ăn, giúp khơi dậy mùi thơm và mang hương vị hấp dẫn riêng biệt.

Khi hành còn tươi có vị rất hăng, thậm chí khó ngửi nhưng khi được phi vàng lên thì sẽ có mùi thơm đặc biệt. Cái mùi thơm đó mỗi người dân Xứ Nghệ chúng tôi có thể cảm nhận thông qua khứu giác, nó gần gũi và tạo nên điểm khác biệt với những con người Xứ Nghệ

Nó thường được dùng khi chế biến các món ăn có mùi tanh, dùng hành tăm nấu cháo lươn không chỉ khử đi mùi tanh mà còn tạo mùi vị vô cùng hấp dẫn. Ngoài ra, hành tăm còn là nguyên liệu không thể thiếu đối với những loại cá nước ngọt.

Cách chế biến trong thực phẩm:

Nếu để dung chế biến các món ăn ngay chỉ cần rửa sạch, đập dập rồi phi hành với dầu lên chờ hành vàng và mùi thơm của hành dậy lên là được.

Nếu muốn chế biến bảo quản củ hành đập dập phơi trong mát từ 1-2 ngày sau đó mang phi với dầu ăn cho hành chín vàng, bắc xuống để nguội cho vào hũ đậy kín cất dung dần. Mỗi khi chế biến thức ăn cho một ít hành vào.

Hành tăm chế biến sẵn thường dung ăn với bánh mướt, làm nước chấm….

---

Xem thêm bài: Bánh mướt Xứ Nghệ hương vị tạo điểm khác biệt

---

Tác dụng của trong làm đẹp

---

Không chỉ tốt cho cơ thể trong việc điều trị bệnh, là gia vị không thể cho các món ăn, Hành tăm còn được biết đến là loại thực phẩm chứa nhiều lợi ích cho sắc đẹp.

Theo các nghiên cứu hiện đại, Hành tăm chứa lượng đáng kể chất silicium và tiền tố vitamin A, B và C nên có khả năng giúp bảo vệ da khỏi các yếu tố gây hại và giúp da khôi phục sau khi bị mụn.

---

Cách bảo quản

---

Nhiều người thường có thói quen bảo quản hành trong tủ lạnh, tuy nhiên, điều này là không cần thiết. Bạn chỉ cần cho hành vào rổ thưa, để nơi thoáng mát, lâu lâu đem phơi chỗ râm mát cho thoáng.

Nếu muốn bảo quản lâu dài để dung hãy kiếm một ít cát cho vào thùng xốp, cho hành vào vùi trong cát để nơi râm mát dung dần.

Khi dùng bạn chỉ cần xoa xoa củ hành trong lòng bàn tay là lớp vỏ ngoài sẽ bong tróc hết, rất dễ dàng sử dụng.

Ngày nay, nó không chỉ là gia vị của người dân Xứ Nghệ, mà còn được trồng và vận chuyển đi mọi miền tổ Quốc và hình thành nhiều HTX trồng và sản xuất hành tăm./.

---